استاد حوزه علمیه قم می گوید: اگر در حوزه‌های علمیه، فلسفه، مسائل عقلی و انتقاد نباشد، به سمت جمود و خشکی می‌رود. در این صورت فکر بسته بر حوزه‌ها حاکم می‌شود و طلبه‌ها از دنیای تفکر دور می‌مانند.

فلسفه نباشد حوزه علمیه به سمت جمود و خشکی می‌رود

به گزارش خبرگزاری خانه ملت؛ مقام معظم رهبری طی سخنانی به لزوم توجه به فلسفه در حوزه‌های علمیه اشاره کرده اند .محسن غرویان استاد حوزه علمیه قم می‌گوید:دو رویکرد متفاوت در حوزه علمیه به فلسفه وجود دارد.

پیام سیاسی حرف رهبرانقلاب و نگرانی‌شان از کمرنگ شدن نقش فلسفه یا کم‌کیفیت شدن آن در حوزه‌های علمیه چیست؟

پیام ایشان به مناسبات بزرگداشت حکیم تهران، مرحوم آقاعلی مدرس زنوزی بود. بنده در این همایش حضور داشتم. این پیام برای اهل تعقل و فلسفه بسیار مهم بود. نکته دیگر این بود که اشاره فرمودند سابقا در حوزه علمیه علامه طباطبایی تنها فردی بود که فلسفه می‌گفت که حدود ٥٠ شاگرد داشت. آن زمان فلسفه در حوزه رونقی نداشت. علامه‌طباطبایی نهضت فلسفی را آغاز کرده و شاگردانی را تربیت کرد که آیت‌الله جوادی‌آملی، یکی از همین شاگردهایی است که تدریس فلسفه را ادامه داد. همچنین رهبری گفتند که سابقا در تهران در زمان مرحوم زنوزی حکمای دیگری هم بودند اما الان تهران خالی از حکیم و فیلسوف شده است. نظر ایشان این بود که در تهران باید استاد و مدرس فلسفه بیش از این باشد. حوزه اگر بخواهد توسعه فکری پیدا کند، باید درس فلسفه داشته باشیم. فلسفه تطبیقی نیز بسیار اهمیت دارد. بین فلسفه اسلامی و غرب باید تطبیق‌هایی صورت بگیرد. رهبری در این همایش بر نگاه انتقادی تکیه کردند. حرف فیلسوف باید توسط دیگران نقد شود، این‌طور نباشد که حرف یک نفر تعبدی پذیرفته شود. این سخن رهبری، نکات سیاسی هم داشت. همان نکته‌ای که رییس‌جمهور هم چندی پیش تاکید کرد که در کشور باید نقد باشد. اصولا در حکومت دینی باید نقد باشد و در فلسفه هم جدی‌تر باید رعایت شود.

فلسفه چه تاثیری در نقشه و راهبرد سیاسی کشور از سوی مسوولان ارشد کشور و حکومتداری مبتنی بر فقه دارد؟

امام خمینی مطرح کرد ولایت فقیه در واقع ولایت حکیم است. منظور فقه به معنای عام است که شامل فلسفه و کلام می‌شود. ولایت فقیه به معنای عام آن مدنظر است. ولایت از آن فیلسوف و حکیمی است که جامع العلوم بوده و به مسائل اجتماعی و سیاسی وقوف داشته باشد. همچنین این نظریه فلسفی افلاطون است که معتقد بود حاکم باید حکیم باشد. این نکته را رهبری در گذشته نیز مطرح کرده بودند. اینکه فلسفه باید در دست حوزه‌ها باشد، اگر خارج شود به دست نااهلان می‌افتد .

وضعیت تدریس فلسفه در حوزه‌های علمیه چگونه است؟ چه مساله‌ای در حوزه‌ها سبب شده تا رهبری این سخنان را بیان کند؟

متاسفانه برخی علما مقداری با فلسفه مخالفت کرده و طلبه‌ها را به سمت مخالفت با فلسفه و عرفان سوق می‌دهند. این نگرانی رهبری ناشی از همین موضوع است. اتفاقا یکی از سخنرانان این همایش دکتر مهدی محقق، استاد فلسفه بودند. ایشان چون سابقه تحصیل در حوزه مشهد و تهران و قم داشتند، به همین نکته اشاره کردند. از قدیم در حوزه‌های علمیه عده‌ای به اسم مکتب اهل بیت و مکتب تفکیک با فلسفه مخالف بودند. رهبری جواب مکتب تفکیکی‌ها را دادند چرا که از نظر ایشان فلسفه از فقه و اصول جدا نیستند.

اگر این آسیب اصلاح نشود، حوزه‌های علمیه با چه آسیبی مواجه می‌شوند؟

اگر در حوزه‌های علمیه، فلسفه، مسائل عقلی و انتقاد نباشد، به سمت جمود و خشکی می‌رود. در این صورت فکر بسته بر حوزه‌ها حاکم می‌شود و طلبه‌ها از دنیای تفکر دور می‌مانند. در حالی که دنیای امروز، دنیای تفکر، اندیشه و توسعه فلسفی است و طلبه‌ها باید با آخرین داده‌های فلسفی جهان آشنا باشند. سیاست، اقتصاد، حقوق و علوم انسانی وابستگی شدید به فلسفه دارد./

پایان پیام

برچسب‌ها

آخرین اخبار